Eğitim ile Öğretim Arasındaki Fark

Anlam olarak iç içe girmiş gibi düşünülen eğitim ile öğretim arasındaki fark toplumun geniş kesimleri tarafından pek bilinmiyor. Gündelik hayatta çocuğu olan olmayan her insan, bu iki terimi bilinçli ya da bilinçsiz kullanır ama kapsam olarak neyi içerir umursamaz. Çevrenizdeki insanlara da sorsanız; okul, öğretmen, bilgi, kitaplar, tatil kelimelerini içeren cümlelerle geçiştirir.

Akademik çevreler ise eğitim ve öğretim arasındaki farkları en ince ayrıntısına kadar bilir ve o doğrultuda planlama yaparak yola devam ederler. Beklentiler doğrusunda, planlama sürecine girilerek hedefler gerçekleştirilir, buradaki bilgi transferi öğretim sürecinin bir parçasıdır. Buna mukabil bireydeki yaşanmışlıkların olumlu ya da olumsuz yansımaları da maarif sisteminin sonuçları arasındadır.

Bu iki kavramı birbirinden ayırmak için terimlerin anlamlarını ayrı ayrı açıklayalım.

Eğitim nedir?

Bireyin öğrendiklerini, yaparak yaşayarak uygulaması diyebiliriz. Kişinin özel becerilerini ve edindiği bilgileri geliştirmek için planlanmış, programlanmış bir sistematik çalışmadır. Başka bir ifade ile, bireyde mevcut olan potansiyelin, edindiği bilgi birikimini yetkinliğini ve üretkenliğini çoğaltma girişiminin geliştirilme çabasıdır.

Eğitimin tam olarak gerçekleşebilmesi için bazı kriterlerin birlikte olması zorunludur. Bunlar; kişinin eğitim almaya istekli olması, amacın gerçekleşmesi için plan yapılması, bütün bu hedeflerin sonuca varması için uygun bir ortamın sağlanmasıdır.

En basit tarifi ile eğitim, bireyin bizzat yaşantısında olumlu yönde davranış değişikliğinin gerçekleşme sürecidir. Bu süreç, ferdin dünyaya geldiği andan başlayarak ailesinde, okulda ve çevresinde etkileşim yoluyla sonsuza kadar devam eder.

Eğitim türleri

Formal ve informal olarak ikiye ayrılır.

Formal eğitim nedir?

Amaçlar doğrultusunda önceden planlanan bir konunun, alıcıya belli süre içerisinde farklı yöntem ve teknikler uygulanarak olumlu yönde davranışlar kazandırma sürecidir.

Formal eğitim de kendi içinde 2 kategoride ele alınır. Bunlar, örgün ve yaygın olarak adlandırılır.

Örgün eğitim neye denir?

Türk milli eğitiminin amaçları doğrultusunda, belli kademelerde, planlı olarak hedeflenen süre içerisinde yapılan eğitim faaliyetleridir. Örgün eğitim; okul öncesi, ilköğretim, ortaöğretim, yüksek öğretim, açık öğretim ve uzaktan öğretim gibi kademeleri içinde barındırır.

Yaygın eğitim neye denir?

Kademe, yaş şartı olmaksızın, öncelik kişinin ihtiyaç ve amaçları doğrultusunda hizmet içi, dershaneler, özel kurslar veya halk eğitim tarafından ihtiyaca binaen yapılan çalışmalar yaygın eğitimlerdir.

İnformal eğitim

Herhangi bir programlama veya amaç olmaksızın, kendiliğinden gerçekleşen olumlu ve ya olumsuz davranış değişimlerine informal eğitim denir.

Öğretim nedir?

Eğitim kurumlarında planlı bir şekilde gerçekleştirilen faaliyetlerdir. Eğitim ile öğretim arasındaki farkın kaynağı da burada yatmaktadır. Her ikisinde de hedefler, planlar, zamanlama, aktarıcı mevhumken, sadece yalın bilgi aktarımıyla ilgili kısmı öğretimi karşımıza çıkarır.

Bu kavramın bizdeki çağrışımları genelde sınıftır. Öğretmen tarafından sınırsız verinin, öğrencilere transfer edilmesi bu terimin tam karşılığıdır. Bilgi aktarımında elbette olaylar, gerçekler, kavramlar, ilkeler doğrultusunda; yargılama, akıl yürütme, anlama gibi yöntemler devreye girer.

Planlama içerisinde, hedefler doğrultusunda, öğretim süreci içerisinde bireyin gelecekte karşılaşacağı zorluklarla yüzleşmesine yardımcı olacak pratik bilgiler yeni yöntemlerle alıcıya aktarılır.

Basitçe öğretim, uzmanlık kazanmak maksadıyla belirlenen hedefler doğrultusunda müfredattaki konuların alıcıya transfer edilmesidir.

Eğitim ve öğretim arasındaki ilişki

Her iki terimde birbiri ile sarmal bir ilişki içerisindedir. Eğitim ve öğretim arasındaki ilişkiyi kavramları karşılaştırarak daha net anlayabiliriz.

Eğitim,

• Kişinin becerilerini aşılama sürecini içerir.
• Uygulama esaslı bir çalışma gerektirir.
• Perspektif olarak dar bir çerçeveyi içerir.
• Bünyesinde tecrübeleri, iş deneyimlerini esas alır.
• Belli dönemler içerisinde gerçekleşir.
• Amaç, verimlilik ve performansı artırmaktır.

Öğretim,

• Belli bir ortamda teorik öğrenme ile gerçekleşir.
• Karakteristik bir öğrenme biçimidir.
• Geniş bir perspektif içerir.
• Belli bir ortamda faaliyet yürütülür.
• Eğitime nazaran uzunca bir dönemi kapsar.
• Amaç gelecekte hedeflere ulaşma düşüncesidir.

Yeni yaklaşımlar doğrultusunda, eğitim ile öğretim arasındaki farkın giderek azaldığı gözlemlenmektedir. Kamu ve özel kurumları yeni planlamalar yaparak, hem öğretim hem eğitim faaliyetlerini bir arada gerçekleştirebiliyor.

Hangi Bölüm Hangi Alanda Yüksek Lisans Yapabilir? başlıklı yazımıza başlık ismine tıklayarak ulaşabilirsiniz.